Chọc Hút Dịch Màng Bụng Thai Nhi Dưới Siêu Âm Là Gì? Có Nguy Hiểm Không?

Chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm là phẫu thuật xâm lấn làm giảm lượng dịch trong tử cung, hỗ trợ tuần hoàn thai nhi. Kỹ thuật này được thực hiện như thế nào? Có gây biến chứng gì không? Cùng chuyên gia của PhenikaaMec tìm hiểu ngay qua nội dung bài viết dưới đây.

Chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm là gì?

Chọc hút dịch màng bụng dưới siêu âm (fetal paracentesis) là thủ thuật đưa một kim chuyên dụng, đi qua thành bụng mẹ vào buồng tử cung tới khoang bụng thai nhi để hút bỏ lượng dịch dư thừa. Bác sĩ chỉ định trong trường hợp tràn dịch nhiều, gây chèn ép các cơ quan nội tạng của thai nhi hoặc nghi ngờ nhiễm trùng, dị tật bẩm sinh hoặc thai nhi có dấu hiệu phù toàn thân (hydrops) kèm theo tràn dịch màng bụng. Thủ thuật được thực hiện dưới sự hướng dẫn trực tiếp của siêu âm để đảm bảo độ chính xác và tránh làm tổn thương thai, bánh rau hoặc dây rốn.

Khi nào cần chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm?

Chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm được bác sĩ chỉ định trong những trường hợp sau:

1. Tràn dịch màng bụng thai nhi (Fetal Ascites)

Đây là tình trạng tích tụ bất thường dịch trong khoang màng bụng của thai nhi - bao quanh các cơ quan trong ổ bụng như gan, ruột, dạ dày,... Hiện tượng này có thể: Xuất hiện đơn độc hoặc là một phần của tình trạng phù thai toàn thân (hydrops fetalis), khi dịch tích tụ ở nhiều khoang như: màng phổi, màng tim,... Kỹ thuật cũng giúp xác định nguyên nhân tràn dịch màng bụng ở thai nhi.

2. Chẩn đoán nguyên nhân bệnh lý bào thai

Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch để xét nghiệm, giúp tìm nguyên nhân như: Nhiễm trùng bào thai (CMV, toxoplasma, parvovirus B19…), rối loạn chuyển hóa bẩm sinh, dị tật đường tiêu hóa, bệnh lý gan – mật,… Mẫu dịch còn được sử dụng để chẩn đoán nghi ngờ viêm phúc mạc phân su hoặc xuất huyết ổ bụng.

3. Giảm áp lực trong ổ bụng thai nhi

Khi lượng dịch quá nhiều, gây chèn ép phổi, tim và các mạch máu lớn, dẫn tới suy tuần hoàn, cản trở quá trình trao đổi oxy và dưỡng chất. Dịch ổ bụng quá lớn cũng có thể gây khó khăn cho việc đặt nội khí quản hoặc hồi sức sơ sinh ngay sau sinh, đặc biệt ở những trẻ bị suy hô hấp nặng. Kỹ thuật này giúp giảm lượng dịch, hỗ trợ tuần hoàn thai nhi.

4. Hỗ trợ các thủ thuật can thiệp khác

Trước khi thực hiện truyền máu bào thai hoặc phẫu thuật can thiệp trong tử cung, bác sĩ có thể cần hút bớt dịch. Điều này giúp tăng độ rõ của hình ảnh siêu âm, tạo điều kiện tiếp cận mạch máu rốn thuận lợi và an toàn hơn.

5. Theo dõi và đánh giá diễn tiến bệnh lý

Trong các trường hợp phù thai do nguyên nhân miễn dịch hoặc không miễn dịch, việc chọc hút dịch có thể giúp theo dõi đáp ứng với điều trị và đánh giá tốc độ tái tích tụ dịch, từ đó điều chỉnh kế hoạch can thiệp phù hợp.

Tràn dịch màng bụng ở thai nhi gây phù thai được chỉ định chọc hút dịch màng phổi thai nhi qua siêu âm

Tìm hiểu thêm:

• Kỹ Thuật Chọc Hút Dịch Màng Phổi Thai Nhi Dưới Siêu Âm Là Gì?
• Nội Soi Buồng Ối Đốt Dây Rốn Bằng Lưỡng Cực Là Gì? Quy Trình Thực Hiện

Kỹ thuật chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm diễn ra như thế nào?

Chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm được thực hiện theo quy trình sau:

1. Chuẩn bị trước phẫu thuật

Trước khi tiến hành, bác sĩ sẽ siêu âm để đánh giá vị trí, số lượng và mức độ dịch ổ bụng của thai nhi, đồng thời xác định mối liên quan với các cơ quan lân cận và bánh rau. Mẹ sẽ được bác sĩ tư vấn chi tiết về mục đích, lợi ích và những nguy cơ có thể gặp, sau đó ký cam kết đồng ý thực hiện.

Trước khi phẫu thuật, bác sĩ thực hiện sát khuẩn vùng bụng mẹ. Tùy trường hợp, thai phụ có thể được gây tê tại chỗ, dùng thuốc giảm co tử cung.

2. Thực hiện phẫu thuật

Bước đầu tiên, bác sĩ sử dụng siêu âm để xác định chính xác vị trí dịch, lựa chọn hướng tiếp cận an toàn, tránh các cơ quan quan trọng như gan, lách, ruột, mạch máu lớn và bánh rau. Sau đó, bác sĩ sẽ đưa kim chuyên dụng mảnh, dài (thường cỡ 20–22G) được đưa qua thành bụng mẹ, thành tử cung và thành bụng thai để vào khoang phúc mạc. Quá trình này được theo dõi liên tục trên màn hình siêu âm để điều chỉnh hướng kim. Sau khi kim vào đúng vị trí, bác sĩ sẽ hút dịch với mục đích lấy mẫu xét nghiệm hoặc giảm áp lực ổ bụng. Khi hoàn tất, kim được rút nhẹ nhàng và vị trí chọc được ấn giữ để hạn chế chảy máu.

3. Theo dõi sau thủ thuật

Ngay sau khi hoàn thành, thai nhi được siêu âm kiểm tra lại nhằm đánh giá nhịp tim, lượng dịch còn lại và phát hiện sớm các biến chứng như chảy máu hoặc tổn thương cơ quan. Thai phụ được theo dõi sát trong vài giờ đến 24 giờ về nhịp tim thai, tình trạng co tử cung và rỉ ối. Khi xuất viện, bác sĩ sẽ hướng dẫn theo dõi tại nhà và khuyến cáo quay lại ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như ra máu âm đạo, đau bụng nhiều, rỉ ối hoặc giảm cử động thai.

Chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm giúp giảm bớt lượng dịch, giảm áp lực ở ổ bụng cho thai phụ

Biến chứng rủi ro sau khi phẫu thuật

Mặc dù chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm là phẫu thuật xâm lấn nhưng vẫn tiềm ẩn một số nguy cơ. Các rủi ro này thường phụ thuộc vào tình trạng thai, tuổi thai, tay nghề bác sĩ và điều kiện vô khuẩn khi thực hiện.

1. Nguy cơ đối với thai nhi

Thai nhi có nguy cơ gặp phải một số biến chứng sau:

• Tổn thương cơ quan nội tạng: Kim chọc có thể vô tình làm tổn thương gan, ruột, lách hoặc mạch máu lớn của thai nếu vị trí hoặc hướng kim không chính xác.
• Chảy máu trong ổ bụng: Xảy ra khi kim làm tổn thương mạch máu, thường phát hiện qua siêu âm kiểm tra sau phẫu thuật.
• Nhiễm trùng bào thai (viêm màng ối, viêm phúc mạc): Do vi khuẩn xâm nhập trong quá trình chọc nếu điều kiện vô khuẩn không tuyệt đối.
• Sinh non hoặc sảy thai: Kỹ thuật có thể kích thích co tử cung, dẫn tới sinh non, đặc biệt ở thai lớn hoặc khi tử cung nhạy cảm.
• Giảm nhịp tim thai tạm thời: Do phản ứng của thai hoặc ảnh hưởng từ việc hút dịch, thường tự hồi phục nhưng cần theo dõi sát.

2. Nguy cơ đối với thai phụ

Mẹ bầu có thể gặp phải một số rủi ro sau:

• Nhiễm trùng: Hiếm gặp, nhưng nếu xảy ra có thể gây viêm nội mạc tử cung hoặc nhiễm trùng ối.
• Rỉ ối hoặc vỡ ối sớm: Do kim chọc xuyên qua màng ối, làm rò rỉ nước ối ra ngoài.
• Đau hoặc co cứng bụng: Thường nhẹ và tạm thời, nhưng nếu đau nhiều cần loại trừ biến chứng.

Kỹ thuật chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm đòi hỏi tay nghề cao, chỉ nên thực hiện tại các trung tâm y học bào thai được trang bị đầy đủ thiết bị và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Việc đảm bảo vô khuẩn tuyệt đối, thao tác chính xác và theo dõi chặt chẽ sau thủ thuật là yếu tố then chốt để giảm thiểu biến chứng và đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Thai phụ cần thăm khám định kỳ để theo dõi sự phát triển của thai nhi sau khi thực hiện phẫu thuật

Chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm ở đâu tốt?

Trung tâm Y học Bào thai – Bệnh viện Đại học Phenikaa là đơn vị chuyên sâu hàng đầu trong khám và điều trị các ca bệnh can thiệp bào thai khó. Đặc biệt, kỹ thuật can thiệp bào thai như chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm được thực hiện chuyên nghiệp, an toàn bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và chuyên môn sâu về y học bào thai.

Trung tâm được đầu tư trang thiết bị hiện đại, bao gồm các hệ thống siêu âm 5D, siêu âm Doppler và công nghệ tiên tiến nhất thế giới, cho phép tầm soát dị tật thai nhi từ rất sớm với độ chính xác cao. Bên cạnh đó, trung tâm quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực bào thai, luôn cập nhật kiến thức và kỹ thuật tiên tiến để thực hiện tầm soát chuyên sâu, toàn diện và xử lý hiệu quả các bất thường của mẹ và bé trong thai kỳ. Với thế mạnh đa chuyên khoa, trung tâm phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên ngành sản khoa, nhi khoa, phẫu thuật nhi, hồi sức sơ sinh, đảm bảo quá trình chăm sóc liên tục, toàn diện từ lúc chẩn đoán, điều trị, đến theo dõi sau sinh.

Trung tâm Y học Bào thai Bệnh viện Đại học Phenikaa là địa chỉ can thiệp bào thai uy tín hàng đầu cả nước

Kết luận

Chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm là một kỹ thuật can thiệp bào thai hiện đại, giúp phát hiện và xử lý kịp thời các bất thường gây ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi. Thực hiện đúng quy trình và tại cơ sở uy tín sẽ đảm bảo an toàn tối đa cho cả mẹ và bé, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và bảo vệ sự phát triển toàn diện của thai nhi.

Trung tâm Y học Bào thai – Bệnh viện Đại học Phenikaa là địa chỉ hàng đầu trong lĩnh vực can thiệp bào thai. Để được chuyên gia tư vấn miễn phí, bạn hãy liên hệ ngay hotline: 1900 886648 hỗ trợ 24/7.